TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
31 Aralık 2012 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan
Finansal Raporu
124
İŞ BANKASI
2012 FAALİYET RAPORU
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, asgari 2 tam yıl süreyle aktifte tutulan iştirak hisseleri ile taşınmazların
satışından doğan kazançların % 75’i, Kanun’da öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmeleri veya 5 yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında
tutulmaları şartıyla, vergiden müstesna tutulmaktadır.
2. Ertelenmiş Vergi
Ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı
hesabında dikkate alınan tutarlar arasında ortaya çıkan geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları
dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken,
indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan
yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bankaca ileride doğması muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar
vergi matrahına dahil edilmekte, ertelenmiş vergi hesaplamasına ise konu edilmemektedir. Şerefiye veya işletme birleşmeleri dışında varlık
veya yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından dolayı oluşan ve hem ticari hem de mali kâr veya zararı etkilemeyen geçici
zamanlama farkları için ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı hesaplanmamaktadır.
Ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri, her bir bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenen vergi varlığının bir kısmının veya tamamının
sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenen vergi varlığının
kayıtlı değeri azaltılır.
Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve
gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynak ile
ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilir.
Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü finansal tablolarda netleştirilmek suretiyle gösterilmektedir.
3. Yurt Dışı Şubelerin Faaliyette Bulundukları Ülkelerdeki Vergi Uygulamaları
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
KKTC vergi mevzuatı gereğince kurum kazançları ayrı ayrı olmak üzere % 10 oranında kurumlar vergisi ve % 15 oranında gelir vergisine tabidir.
Kurumların vergi matrahları, KKTC mevzuatı çerçevesinde indirimi mümkün olmayan giderlerin ticari kazanca ilavesi, istisna ve indirimlerin
ise düşülmesi suretiyle tespit edilmektedir. Gelir vergisi Haziran ayında, kurumlar vergisi ise Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere iki taksit
halinde ödenmektedir. Öte yandan, kurumların KKTC’deki faiz vb. gelirleri üzerinden stopaj ödemesi gerçekleştirilmektedir. Söz konusu stopaj
ödemeleri ödenecek kurumlar vergisinden mahsup edilmekte, stopaj tutarının ödenecek kurumlar vergisinden büyük olması halinde ise
aradaki fark ödenecek gelir vergisinden düşülmektedir.
İngiltere
İngiltere’de kurum kazançları % 24 oranında kurumlar vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları
gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına
uygulanmaktadır. Diğer yandan, ilgili yıla ait vergi matrahı, mevzuatta belirtilen 1.500.000 GBP’nin (tam rakam) Banka’nın % 75 veya fazlasına
sahip olduğu iştiraklerinin sayısının bir fazlasına bölümüyle ulaşılacak rakamın üzerinde kalır ise kurumlar vergisi ilgili yılın Temmuz, Ekim ve
takip eden yılın Ocak ve Nisan aylarında geçici vergi olarak 4 taksit halinde ödenmekte, söz konusu geçici vergiler, ilgili yılı izleyen ikinci yılın
Ocak ayı sonuna kadar kesinleşen kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Diğer taraftan, vergi matrahı bahsedilen hesaplama sonucunda
yukarıda belirtilen eşik tutarın altında kalır ise kurumlar vergisi kârın elde edildiği yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar ödenmektedir.
Bahreyn
Bahreyn’de faaliyet gösteren bankalar bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir.
Irak Cumhuriyeti (Irak)
Irak’ta kurum kazançları % 15 oranında gelir vergisine tabidir. Gelir vergisi yıl sonunda tahakkuk ettirilerek en geç izleyen yılın Haziran ayı
sonuna kadar ilgili vergisi dairesine ödenmektedir.
Gürcistan
Gürcistan mevzuatına göre kurum kazançları % 15 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları
gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına
uygulanmaktadır. Gelir vergisi izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmek zorundadır. Bununla birlikte, Gürcistan mevzuatı gereğince
her yılın Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarında bir önceki yıla ait hesaplanan vergi miktarı 4 eşit taksit halinde, içinde bulunulan yıl elde
edilecek muhtemel gelir için ödenecek vergi tutarına mahsuben vergi dairesine ödenmektedir. Bu şekilde ödenen vergilerin kesinleşen
kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi
dairesince kuruma iade edilmektedir.