Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
116
İş Bankası
2013 Faaliyet Raporu
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
2. Menkul Değerler
a.
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
a.1. Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kâr sağlama
amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak kısa dönemde kâr sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan
menkul değerlerdir
.
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, bilançoya gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını müteakiben gerçeğe
uygun değerleri üzerinden değerlemeye tabi tutulmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa
koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda, gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç
verim oranı kullanılarak “İskonto Edilmiş Değer” gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır.
Alım satım amaçlı finansal varlıkların değerlemesi sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar kâr/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır.
Tekdüzen Hesap Planı (THP) açıklamaları doğrultusunda, finansal varlığın elde etme maliyeti ile iskonto edilmiş değeri arasındaki
olumlu fark “Faiz Gelirleri”nde, varlığın gerçeğe uygun değerinin iskonto edilmiş değerin üzerinde olması halinde ise aradaki olumlu
fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Kârları” hesabında, gerçeğe uygun değerin iskonto edilmiş değerin altında olması halinde ise iskonto
edilmiş değer ile gerçeğe uygun değer arasındaki olumsuz fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları” hesabına kaydedilmektedir.
Finansal varlığın vadesinden önce elden çıkarılması durumunda ise, oluşan kazanç veya kayıplar aynı esaslar çerçevesinde
muhasebeleştirilmektedir.
a.2. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Finansal Varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı olarak edinilmeyen, ancak
ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılacak şekilde sınıflandırılan finansal varlıkları ifade
etmektedir. Söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer farklarının muhasebeleştirilmesi alım satım amaçlı finansal varlıklar ile aynı
şekilde gerçekleştirilmektedir.
b.
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar
b.1. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve gerçeğe uygun değer farkı
kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. Satılmaya hazır finansal
varlıkların işlemmaliyetleri dahil olmak üzere ilk muhasebeleştirilmesi ve müteakip değerlemesi gerçeğe uygun değer esasına göre
yapılmakta olup, iç verim oranı kullanılarak iskonto edilen değer ile maliyet arasındaki fark kâr/zarara yansıtılmaktadır. Gerçeğe
uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun
değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun
değer olarak dikkate alınmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan
gerçekleşmemiş kâr ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması, elden çıkarılması veya zafiyete
uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul
Değerler Değerleme Farkları” hesabında izlenmektedir. İlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda
gerçeğe uygun değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan gerçeğe uygun değer farkları gelir tablosuna
yansıtılmaktadır.
b.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere
vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi
bulunan, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar ile satılmaya
hazır olarak tanımlanan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. İlk
kayıtları işlemmaliyetleri de dahil olmak üzere gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılan vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar,
varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye
tabi tutulmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların kazanılmış olan faiz gelirleri, gelir tablosunda “Faiz Geliri” olarak
muhasebeleştirilmektedir.
Banka tarafından vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl
boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlık bulunmamaktadır.
