Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
140
İş Bankası
2013 Faaliyet Raporu
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar
Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelen dalgalanmaların, Banka’nın faize duyarlı varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemleri
üzerinde meydana getirebileceği değer düşüşü olarak tanımlanmaktadır. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz riskinin
ölçümünde standart faiz şoklarının Banka’nın bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesaplarının ekonomik değerleri üzerindeki etkisini
dikkate alan bir yaklaşım kullanılırken, alım-satım hesaplarında izlenen faize duyarlı finansal enstrümanlara ilişkin faiz riski ise piyasa
riski kapsamında değerlendirilmektedir.
Faiz oranı riskinin Banka’nın varlık ve yükümlülükleri üzerindeki olası etkileri, piyasa gelişmeleri, genel ekonomik durum ve beklentiler
paralelinde Aktif-Pasif Komitesi’nde ele alınmakta, gerektiğinde riskin azaltılmasına yönelik önlemlere başvurulmaktadır.
Banka’nın piyasa riskine maruz varlık ve yükümlülükleri dışında kalan bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesapları, Yönetim Kurulu
tarafından aktif – pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde belirlenmiş bulunan yapısal faiz oranı riskinin özkaynağa oranı
üzerindeki limitler ile izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Ayrıca söz konusu riskin yönetilmesinde ortalama vade açıklarının seyri ile
tarihsel veriler ve beklentiler doğrultusunda oluşturulan senaryo analizlerinden de yararlanılmaktadır.
Faiz oranı duyarlılığı:
Bu bölümde Banka’nın gerek alım-satım hesapları gerekse bankacılık hesaplarında izlenen tüm varlık ve yükümlülüklerinin faiz
oranlarındaki olası değişim karşısındaki duyarlılığı bütüncül bir yaklaşımla analize konu edilmiştir. Söz konusu analiz yıl sonu itibarıyla
gerçekleşen vade yapısı ve bakiyelerin tüm yıl boyunca aynı kaldığı varsayımı altında YP ve TP faiz oranlarında yaşanan birer puanlık
değişimlerin bir yıllık süre zarfında Banka’nın gelir hesapları ile özkaynaklarını nasıl etkilediğini göstermektedir.
Banka’nın faiz oranı duyarlılığının hesaplanması sırasında, piyasa değeri ile değerlenen aktif ve pasif kalemlerin kâr/zararı; faiz
oranlarının değişmemesi halinde portföyün bir sene sonraki muhtemel piyasa değeri ile faiz şoku sonrasında hesaplanan portföyün
bir sene sonraki değeri arasındaki farka, ilgili portföyün faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenilenmesi veya
yeniden fiyatlanması nedeniyle 1 senelik süre zarfında ilave olarak elde edilecek/mahrum kalınacak faiz gelirinin eklenmesi/
düşülmesi suretiyle belirlenmektedir.
Diğer taraftan, cari piyasa fiyatı ile değerlenmeyen varlık ve yükümlülüklere ilişkin kâr/zarar hesaplaması yapılırken, sabit faizli varlık
ve yükümlülüklerin vadelerinin sonunda, değişken faizli varlık ve yükümlülüklerin ise yeniden fiyatlama dönemleri sonunda, faiz şoku
sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenileneceği varsayılmıştır.
Bu kapsamda, raporlama tarihinde TP ve YP faiz oranlarında 1 puan artma/azalma olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması
durumunda Banka’nın bir yıl sonraki kârında ve özkaynağında meydana gelecek değişime aşağıda yer verilmiştir.
Faiz Oranındaki Değişim
(*)
Kâr/Zarar Üzerindeki Etki
(**)
Özkaynak Üzerindeki Etki
(***)
TP
YP
(****)
Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem
1 puan artış
1 puan artış
-194.306
-72.312
-480.678
-444.381
1 puan azalış
1 puan azalış
205.131
109.855
512.920
478.449
(*)
Faiz oranlarındaki değişimin enflasyon beklentisine de yansıdığı varsayılarak hesaplanmıştır. Yukarıda belirtilen kâr/zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi
düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir.
(**)
Kâr/Zarar üzerindeki etki önemli ölçüde Banka’nın sabit faizli yükümlülüklerinin ortalama vadesinin sabit faizli varlıklarının ortalama vadesinden kısa olmasından
kaynaklanmaktadır.
(***)
Özkaynak üzerindeki etki Banka’nın Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar kaleminde izlenmekte olan menkul kıymetlerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden
kaynaklanmaktadır.
(****)
Her iki dönemde de Libor oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi nedeniyle, bazı vade dilimlerinde YP faiz oranlarına uygulanan negatif yönlü şok belirtilen oranların
altında kalmıştır.
