TCMB 2013 yılında fiyat istikrarını hedeflemiş
ve bu hedefle uyumlu olarak finansal istikrarı
gözetmeye devam etmiştir.
Hazine Yönetimi
Küresel likidite koşullarında değişim sinyalleri
2013 yılının ilk aylarında gelişmiş ülke merkez bankalarının
genişletici para politikalarını sürdürmesine bağlı olarak sermaye
akımları güçlü seyrini korumuştur. Ancak, Mayıs ayı ile beraber
Fed’in genişletici para politikasını sınırlandırma ve nihai olarak
sonlandırma vurgusunu artırması piyasaları olumsuz yönde
etkilemiştir.
2013 yılında piyasalar, küresel likiditeyi son yıllarda önemli
ölçüde destekleyen ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik
faaliyetleri için belirleyici olan genişletici para politikalarındaki
değişim sinyallerinin yanı sıra, ABD’de borç tavanı ve Euro
Bölgesi’nde yüksek seyreden işsizlik gibi sorunların da etkisiyle
dalgalı bir seyir izlemiştir.
TCMB para politikası araçlarını etkin ve dinamik şekilde
kullanmıştır.
TCMB 2012 yıl sonu itibarıyla, 2013 yılı içerisindeki sermaye
girişlerinden kaynaklanabilecek makro finansal riskleri kontrol
edebilmek amacıyla faiz koridorunun hem üst hem de alt
bandını kademeli olarak aşağıya çekmiştir. Türkiye’nin kredi
notunda artış beklentisi ve hızlanan sermaye girişleri ile birlikte
Nisan ve Mayıs aylarında politika faizinde indirime gitmiştir.
Yılın ikinci yarısının başında küresel ekonomide yaşanan
belirsizliklerin yurt içine yansımalarını sınırlamak amacıyla sıkı
para politikasını sürdüren TCMB, aynı dönemde kredi artışını
sınırlamak ve döviz rezervlerine katkı sağlamak amacıyla
zorunlu karşılık oranlarını ve Rezerv Opsiyon Mekanizmasını
(ROM) beraber kullanmaya devam etmiş, piyasaya vermiş
olduğu fonlama tutarını ise azaltmıştır.
Küresel ekonomide süregelen kırılganlığın özellikle Haziran
ayından itibaren fiyatlanmaya başlamasıyla beraber TCMB,
Temmuz ve Ağustos aylarında borç verme faiz oranını
yükselterek faiz koridorunu genişletmiş, ayrıca ek parasal
sıkılaştırma uygulamasına giderken, sermaye girişlerinin
zayıflığı karşısında da döviz satım ihaleleri yoluyla piyasadaki
döviz likiditesini artırıcı bir politikayı benimsemiştir.
TCMB, finansal istikrarı sağlamak amacıyla, faiz politikasının
yanı sıra zorunlu karşılık politikasını ve likidite yönetimini içeren
para politikası araçlarını etkin ve dinamik şekilde kullanmıştır.
Böylece, piyasa likiditesini ve faizlerini etkileyerek hem kısa
vadeli sermaye hareketlerindeki oynaklığa karşı daha hızlı ve
esnek tepki verilebilmesi hem de kredi büyümesinin belli bir
dengede tutulması imkânı sağlanmıştır.
2013 yılında kaynak maliyetine ilişkin gelişmeler
Türkiye, kredi notunun Kasım 2012’de Fitch, Mayıs 2013’te ise
Moody’s tarafından artırılması ile birlikte 21 yıl aradan sonra iki
derecelendirme kuruluşundan da “yatırım yapılabilir” kredi notu
almıştır.
Paralel olarak yurt dışı piyasalardaki likiditenin gelişmekte olan
ülkeler lehine bir seyir izlemesi de 2013 yılının ilk yarısında
iyimser beklentileri güçlendirmiştir. Piyasalardaki genel olumlu
seyir TCMB politikalarının da etkisiyle piyasa faizlerindeki
düşüş sürecini hızlandırmış, bu dönemde kaynak maliyeti gerek
banka gerek sektör genelinde kademeli olarak azalmış ve genel
itibarıyla sektör kârlılıkları olumlu yönde etkilenmiştir.
Yılın ikinci yarısında ise küresel ekonomideki likidite
olanaklarının azalmasıyla beraber, TCMB faiz koridorunu yukarı
yönlü genişletmek amacıyla borç verme faiz oranını Temmuz
ve Ağustos aylarındaki faiz artışlarıyla %7,75 seviyesine
yükseltmiş ve ek parasal sıkılaştırmaya gitmiştir. Ek parasal
sıkılaştırma bankaların fonlama maliyetini artırırken, faiz
oranlarının piyasa genelinde yükselmesinde etkili olmuştur.
Bankacılık sektörünün bilanço kompozisyonu
2013 yılında sektörün aktif büyüklüğü %26,4 artarak 1.732
milyar TL seviyesine ulaşmış, %12,6 olan 2012 büyümesinin
13,8 puan üstünde bir performans göstermiştir.
2013 yılının ikinci yarısında fonlama maliyetindeki artışa
rağmen, ekonomik aktivitedeki olumlu seyir, bankacılık sektörü
kredi hacmi artışının 2012 yılına kıyasla ivme kazanmasını
sağlamıştır. 2012 yılı tamamındaki bankacılık sektörü kredi
hacmi artış oranı %16,4 seviyesindeyken, 2013 yılında %31,8
seviyesinde artış kaydedilmiş, sektör kredi hacmi 1.047 milyar
TL’ye ulaşmıştır. Toplam kredilerin toplam aktifler içindeki payı
(*)
Bankalar mevduatı hariçtir.
Faaliyetler
45
İş Bankası
2013 Faaliyet Raporu
