2009 Yılında Ekonomik Ortam
DÜNYA EKONOMİSİ
Krizin derinleşmesinden sonra geçen bir yılın ardından global ekonomik faaliyet yavaş da olsa artma, finansal koşullar ise normalleşme eğilimine girmiştir.
2009 Yılındaki Gelişmeler
2009 yılının ikinci yarısında global ekonomi toparlanma sürecine girmiştir.
2009 yılının ikinci yarısına ait göstergeler, Büyük Buhran’dan bu yana yaşanan en derin krize karşı uygulamaya koyulan mali teşvikler ve gevşek para politikalarının bir sonucu olarak global ekonomide toparlanma sürecinin başladığına işaret etmektedir. Krizin derinleşmesinden sonra geçen bir yılın ardından global ekonomik faaliyet yavaş da olsa artma, finansal koşullar ise normalleşme eğilimine girmiştir.
Global faiz oranları 2009 yılında düşük düzeylerde seyretmiştir.
2009 sonu itibarıyla kısa vadeli faiz oranları ABD’de %0-0,25, Euro Alanı’nda %1 ve Japonya’da %0,10 düzeyinde gerçekleşmiştir.
Dolar, 2009 yılında, global finansal piyasalara ilişkin bekleyişlere, uluslararası rezerv para birimi konumu hakkındaki tartışmalara, global risk algılamasındaki değişimlere ve açıklanan verilere bağlı olarak, başlıca para birimleri karşısında dalgalı bir seyir izlemiştir. Yıl içerisinde 1,5139’a kadar yükselen Euro/Dolar paritesi 2009 yıl sonunda 1,4316 düzeyine gerilemiştir.
2008 yılını 40 doların altında kapatan Brent petrolünün varil başına spot fiyatı, 2009 yılının ilk çeyreğinde global ekonomiye ilişkin belirsizliklerin devam etmesi sonucunda 45 dolar düzeyinde seyretmiştir. Petrolün spot fiyatı, ikinci çeyrekten itibaren global ekonomide toparlanma sürecinin başladığına yönelik işaretlere bağlı olarak yeniden yükseliş eğilimine girmiştir. 2009 yıl sonunda Brent petrolünün varil spot fiyatı, 78 dolar civarında gerçekleşmiştir.
IMF, global ekonominin 2010 yılında %3,9 büyüyeceğini öngörmektedir.
2010 Yılı Beklentileri
Global ekonomideki toparlanma eğiliminin 2010 yılında da devam etmesi beklenmektedir.
Dünya genelinde işsizlik oranının yüksek düzeylerde seyretmesi, kredi koşullarındaki sıkılığın devam etmesi ve bütçe dengelerinin önemli ölçüde bozulması gibi unsurlar global ekonomik toparlanma sürecinin zamana yayılacağına ve kırılgan olacağına işaret etmektedir.
IMF, global ekonominin 2010 yılında %3,9 büyüyeceğini öngörmektedir.
Krizden çıkış sürecine ilişkin en temel risk “zamanlama riski”dir.
Krizden çıkış stratejilerinin zamanından önce uygulanması ekonomik canlanmayı sekteye uğratabilecektir. Söz konusu stratejilerin uygulanmasında geç kalınması ise, kamu kesiminin borç ödeme gücünün sorgulanmasına ve kamu gelirlerinin destek amaçlı olarak finans sektörüne aktarılmasıyla ortaya çıkan ahlaki riskin devamına neden olabilecektir.
Bu çerçevede, genişletici para ve maliye politikalarının sona erdirilmesi noktasında
- global çapta koordineli bir stratejinin izlenmesi,
- bu yöndeki adımların ekonomideki toparlanma eğilimi belirginleşmeden atılmaması,
- gelecekte yaşanabilecek benzer krizlerin önlenmesi için talep koşullarının global olarak dengeli dağıldığı “güçlü, dengeli ve sürdürülebilir” bir ekonomik büyüme modelinin benimsenmesi
büyük önem taşımaktadır.
Faiz artırım sürecinin, dünya genelinde ekonomik toparlanma istikrar kazanmadan başlamayacağı tahmin edilmektedir.
Ekonomik faaliyetteki nispi artış eğiliminin petrol talebini artırmasına karşılık, talebin önceki yıllardaki seviyelerin altında seyretmesi fiyatların hızlı yükselmesini engelleyecektir. Varil başına Brent petrol fiyatının 2010 yılında ortalama 75 dolar civarında seyredeceği öngörülmektedir.
